Loading...Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với bác sĩ Lê Thị Ngoan, hiện đang là giảng viên từ Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về nhóm thuốc này cũng như cách sử dụng trên thực tế sao cho hiệu quả nhất.
- Một số bài thuốc y học cổ truyền giải rượu say ngất cũng tỉnh ngay tức thì
- Bài thuốc y học cổ truyền chống khản tiếng, mất giọng hiệu quả tại nhà
- Mẹo nhỏ biến vỏ cam, quýt thành thần dược giải độc cho gan
Thông tin cơ bản về thuốc nhuận tràng của Đông Y
Những điều cần biết về thuốc nhuận tràng của Đông Y
Hỏi: Thưa bác sĩ, thuốc nhuận trường trong đông y là gì?
Trả lời:
Thuốc nhuận trường hay còn gọi là thuốc tả hạ hạ là thuốc để thông đại tiện, đưa tà từ trong ra ngoài. Đây là bài thuốc y học cổ truyền rất hiệu quả.
Hỏi: Tác dụng chung của thuốc như thế nào?
Trả lời:
- Làm thông đại tiện chữa tích trệ : do nhiệt kết hay hàn ngưng lại, huyết hư tân dịch giảm gây táo bón và vì táo bón gây tích trệ
- Tả hỏa giải độc : Do nhiệt độc đi lên trên gây chứng mắt đỏ đau, đau họng sưng lợi, mụn nhọt sưng đau. Hỏa độc nhiệt độc gây rối loạn thần minh gây mê sảng, vật vã, phát cuồng
- Chữa phù thũng do nước đình lại kèm theo táo bón
- Tiêu đờm, hết suyễn do nhiệt gây đàm kết làm khó thở suyễn tức
- Chữa các chứng ứ huyết bế kinh
- Chữa các cơn đau bụng do giun
Có những nhóm thuốc tả hạ nào?
Tùy theo tính chất hàn nhiệt, cường độ mạnh yếu người ta chia làm 3 loại thuốc tả hạ:
+Thuốc hàn hạ là những thuốc tẩy có tính mát lạnh để chữa tính nhiệt bên trong: sốt, táo bón
+Thuốc nhiệt hạ là những thuốc tẩy có tính ấm nóng để chữa chứng hàn ngưng gây táo bón
+Thuốc nhuận hạ có tác dụng nhuận trường
Những điều cần biết về thuốc nhuận tràng của Đông Y
Cách sử dụng thuốc tả hạ trong y học cổ truyền
Hỏi: Chú ý khi dùng thuốc tả hạ ra sao?
Trả lời:
Chỉ sử dụng thuốc khi biểu tà đã hết. Nếu biểu tà chưa hết mà đã xuất hiện các chứng lý thực ( táo, sốt, vật vã… ) thì phải dùng kết hợp với các thuốc giải biểu với thuốc tả hạ gọi là biểu lý song giải
Cường độ thuốc tả hạ liên quan đến liều lượng : liều cao thì tẩy, liều ít thì nhuận tràng, tới sự phối ngũ. Nếu kết hợp với thuốc phá khí như chỉ thực thì cường độ tăng mạnh, nếu kết hợp với thuốc giải như Cam thảo thì cường độ hòa hoãn hơn
Tính chất thuốc còn quan hệ tới sự phối ngũ : như Đại hoàng tính lạnh nếu dùng cùng với Phụ tử tính nóng có thể chữa chứng táo bón do hàn thực
Nếu trường hợp sốt lâu ngày tân dịch hao tổn mà cần phải tả hạ thì nên dùng thuốc nhuận hạ và phối hợp với các thuốc dưỡng âm sinh tân như huyền sâm, sinh địa, mạch môn
Hỏi: Kiêng kị khi dùng thuốc tả hạ?
Trả lời:
Theo các thầy thuốc Đông Y thì thuốc tả hạ có tác dụng làm nôn mửa, nếu dùng liên tục sẽ ảnh hưởng ko tốt tới tỳ vị, là người gầy, vì vậy ko được dùng cho các trường hợp sau
Người già dương hư sức yếu
Người thiếu máu, mất máu
Có loét hay trĩ ở đại tràng
Phụ nữ đang hành kinh, đang có chửa hoặc sau khi đẻ mất máu
Hỏi: Có những thuốc tả hạ nào trong đông y?
Trả lời:
Thuốc tả hạ được phân làm 4 nhóm: thuốc hàn hạ, thuốc nhiệt hạ, thuốc nhuận hạ
a- Thuốc hàn hạ
Do nhiệt tà vào lý gây chứng táo kết ở ruột , phân thành cục rắn, xuất hiện các chứng đau bụng, cự án, sốt cao, nói sảng, ra mồ hôi, mặt đỏ miệng khát, rêu lưỡi vàng khô, mạch trầm thực, hoạt sác ( gọi là chứng dương minh phủ trong Thương hàn luận hay chứng ôn nhiệt tại đại trường thuộc ôn bệnh ), thì dùng các thuốc hàn hạ tính lạnh vị đắng để chữa
Các vị thuốc hàn hạ :
– Đại hoàng
– Mang tiêu
– Lô hội
b – Thuốc nhiệt hạ
Đại tiện táo do thực hàn gây ra kết ở thượng vị, ăn đầy trướng không thông, thượng vị đau, miệng không khát, sợ lạnh, tay chân lạnh, thích nóng, tiểu tiện trong dài, rêu lưỡi trắng trơn, mạch trầm huyền
Các vị thuốc nhiệt hạ :
– Ba đậu chế
– Lưu hoàng
c – Thuốc nhuận hạ
Có tác dụng nhuận trường được dùng với các trường hợp : sốt lâu ngày tân dịch hao tổn, phụ nữ sau khi sinh, người già bẩm tố nhiệt thịnh do huyết hư, tân dịch thiếu gây chứng táo bón, miệng khát, bụng đầy tức đau, mạch hơi sáp
Các vị thuốc nhuận hạ :
– Ma nhân
– Mật ong
– Chút chít
– Vỏ cây đại
– Muồng trâu
Nguồn benhhetieuhoa.com
